Χουλιγκανισμός: Ιδιόμορφο αντάρτικο πόλεων.

Ο χουλιγκανισμός και η ιστορική του εξέλιξη

Αντίθετα από ότι συνήθως πιστεύεται, η εκδήλωση βίαιων επεισοδίων στα πλαίσια αθλητικών εκδηλώσεων, ευρύτερα γνωστή ως χουλιγκανισμός, δεν αποτελεί πρόσφατο φαινόμενο.

Ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα, λίγο μετά δηλαδή την εμφάνιση του ποδοσφαίρου και την διοργάνωση των πρώτων πρωταθλημάτων στην Αγγλία, εκδηλώνονται και τα πρώτα επεισόδια στα πλαίσια ποδοσφαιρικών συναντήσεων.

Ο τρόπος εκδήλωσης των συγκεκριμένων επεισοδίων δεν διαφέρει ριζικά από τον σημερινό. Η ειδοποιός διαφορά έγκειται στο γεγονός, ότι στην συντριπτική τους πλειοψηφία, τα επεισόδια αυτά εκδηλώνονται αυθόρμητα και είναι άμεσα συνδεδεμένα με την εξέλιξη του ποδοσφαιρικού αγώνα.

Ειδικότερα, η βίαιη συμπεριφορά των φιλάθλων εκδηλώνεται μέσα στο γήπεδο κατά την διάρκεια της ποδοσφαιρικής συνάντησης και επικεντρώνεται, κυρίως, σε επιθέσεις εναντίον των διαιτητών και των αθλητών τις αντίπαλης ποδοσφαιρικής ομάδας.

Η συγκεκριμένη μορφή βίας κορυφώθηκε την δεκαετία του 30 σε τέτοιο βαθμό ώστε οι κρατικές και αθλητικές αρχές να αναγκαστούν να επιβάλουν την απαγόρευση διεξαγωγής ποδοσφαιρικών συναντήσεων σε αρκετές περιπτώσεις.

Παρ’ όλο που στην μεταπολεμική περίοδο καταγράφεται μια σημαντική μείωση των επεισοδίων, την δεκαετία του 60 οι βίαιες συμπεριφορές στα πλαίσια ποδοσφαιρικών συναντήσεων πολλαπλασιάζονται και μεταβάλλονται.

Η νέα μορφή χουλιγκανισμού εκδηλώνεται αρχικά στις υποβαθμισμένες συνοικίες του Λονδίνου αλλά πολύ γρήγορα θα εξαπλωθεί και στις οικονομικά κατεστραμμένες βιομηχανικές πόλεις της Κεντρικής και Βόρειας Αγγλίας.

Στις αρχές της δεκαετίας του 70 ο χουλιγκανισμός αποτελεί ένα σοβαρό πρόβλημα στην Αγγλία, έχει ήδη μεταφερθεί στην Ολλανδία και την Ιταλία και στις της δεκαετίας του 80 εκδηλώνονται σοβαρά επεισόδια στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες.

Τα κοινά χαρακτηριστικά

Μολονότι η νέα μορφή βίαιης συμπεριφοράς δεν εμφανίστηκε ταυτόχρονα στα ευρωπαϊκά κράτη, παρατηρήθηκε ότι η εκδήλωση του χουλιγκανισμού παρουσιάζει κάποια κοινά χαρακτηριστικά.

Σε γενικές γραμμές αυτό που χαρακτηρίζει τον χουλιγκανισμό στην σύγχρονη του μορφή είναι η ποιοτική μεταβολή των επεισοδίων και η χωρική μετατόπιση της βίαιης συμπεριφοράς των φιλάθλων.

Παρόλο που οι επιθέσεις εναντίων των διαιτητών και των ποδοσφαιριστών, κατά την διάρκεια των ποδοσφαιρικών συναντήσεων, δεν έπαψαν ποτέ να αποτελούν μια μορφή βίας, το κύριο χαρακτηριστικό των επεισοδίων εντοπίζεται στην αποσυσχέτισή τους από την εξέλιξη του ποδοσφαιρικού αγώνα.

Τα επεισόδια μεταξύ αντιπάλων οπαδών εκδηλώνονται πλέον εκτός γηπέδων πριν την έναρξη ή/και μετά το τέλος των συναντήσεων και χαρακτηρίζονται από τον υψηλό βαθμό προετοιμασίας, οργάνωσης και σοβαρότητας. Οι συμπλοκές μεταξύ οπαδών και αστυνομίας αυξάνονται σε τέτοιο βαθμό ώστε στα μέσα της δεκαετίας του 80 να χαρακτηριστούν με τον όρο « αντάρτικο πόλεων ».

Επιπλέον, η βίαιη συμπεριφορά επενδύεται με συμβολικά στοιχεία. Η οικειοποίηση συγκεκριμένων χώρων μέσα στο γήπεδο και η υπεράσπιση τους γίνονται αφορμές για βίαιες συμπλοκές.

Οι φραστικές αντιπαραθέσεις μεταξύ οπαδών και η συμβολική επικράτηση μέσα στο γήπεδο συνδυάζονται με την πρόκληση επεισοδίων. Επιπλέον, στα μέσα τις δεκαετίας του 70 παρατηρείται η διείσδυση της πολιτικής στα γήπεδα γίνεται συστηματικότερη. Τόσο ακροδεξιές όσο και ακροαριστερές οργανώσεις θα προσπαθήσουν μέσα από την εισχώρηση τους σε ομάδες οργανωμένων οπαδών να στρατολογήσουν νέα μέλη.
Οι διαφοροποιήσεις
Παρότι τα παραπάνω στοιχεία αποτελούν τον κοινό παρονομαστή στην εξέλιξη του φαινομένου μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 70 και διαμορφώνονται από την επιρροή που ασκεί το βρετανικό πρότυπο στις υπόλοιπες χώρες, στις αρχές τις δεκαετίας του 80 ο χουλιγκανισμός θα διαφοροποιηθεί αισθητά.
Σημαντικό ρόλο σε αυτή την εξέλιξη θα συντελέσει η εμφάνιση στην Ιταλία ενός νέου τρόπου οπαδικής συμπεριφοράς που θα επηρεάσει την Ισπανία, την Νότια Γαλλία και την Ελλάδα.Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ FOREIGN PRESS