Ψηφιακό χάσμα = νέες ανισότητες.

Η δημοσίευση από το Παρατηρητήριο για την Κοινωνία της Πληροφορίας της μελέτης «Ηλεκτρονική Ενσωμάτωση & Ψηφιακός Αλφαβητισμός στην Ελλάδα» μας δίνει την αφορμή να αναδείξουμε και να σχολιάσουμε μερικά σημαντικά ευρήματα και συμπεράσματα.
από τον Άγη Χατζόπουλο
Τι είναι το λεγόμενο ψηφιακό χάσμα και πώς το μετράμε στην Ευρώπη

Με τον όρο ψηφιακό χάσμα εννοούμε το κενό που παράγεται ανάμεσα σε άτομα ή και ομάδες που ωφελούνται από τις νέες τεχνολογίες και σε εκείνα που δεν ωφελούνται εξαιτίας κοινωνικών και οικονομικών παραγόντων. Ο όρος περιλαμβάνει θέματα φυσικής πρόσβασης σε σχετικό τεχνολογικό εξοπλισμό καθώς και σε θέματα που αφορούν σε πόρους και στις δεξιότητες χρήσης του εξοπλισμού. Οι προσπάθειες που περιγράφονται από τον όρο ψηφιακή σύγκλιση αποσκοπούν στο να μηδενίσουν το ψηφιακό χάσμα. Για να μετρήσουμε το ψηφιακό χάσμα σε Ευρωπαϊκό επίπεδο χρησιμοποιούμε τους εξής δείκτες:.... • το ποσοστό των πολιτών μιας χώρας που κάνουν χρήση του διαδικτύου (internet)
• το ποσοστό της ευρυζωνικής κάλυψης μιας χώρας , δηλαδή την έκταση και την επάρκεια των υποδομών προκειμένου να είναι δυνατή η χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας.
• το ποσοστό των πολιτών μιας χώρας που έχουν ικανοποιητικό επίπεδο ψηφιακού αλφαβητισμού, δηλαδή έχουν αναπτύξει ικανοποιητικές δεξιότητες για τη χρήση τεχνολογιών ΤΠΕ

Για τη μέτρηση του ψηφιακού χάσματος στην Ελλάδα κρίθηκε απαραίτητη η εισαγωγή ενός ακόμα δείκτη:

• προσβασιμότητα των ιστοτόπων δημόσιων φορέων (eAccessibility)

Ψηφιακή σύγκλιση στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην Ελλάδα

Σύμφωνα με την Eurostat και το Παρατηρητήριο για την Κοινωνία της Πληροφορίας το έτος 2007 ο μέσος όρος των πολιτών της ΕΕ – 27 με ικανοποιητικό επίπεδο διαδικτυακού αλφαβητισμού ήταν 31% έναντι 18,2 % της Ελλάδας. Επίσης το 2007 στην ΕΕ – 27 το 40% του πληθυσμού δεν είχε καθόλου ψηφιακές δεξιότητες ενώ στην Ελλάδα στην κατηγορία αυτή περιλαμβανόταν το 72,8 % του πληθυσμού.

Ψηφιακή σύγκλιση στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην Ελλάδα όσον αφορά στις ειδικές ομάδες του πληθυσμού

Προκειμένου να μετρήσουμε τους ρυθμούς μείωσης του ψηφιακού χάσματος αλλά και την απόσταση του ψηφιακού αλφαβητισμού μεταξύ των ειδικών ομάδων και του γενικού πληθυσμού εισήχθη ένας καινούργιος δείκτης:

• Δείκτης απόστασης διαδικτυακού αλφαβητισμού

Με βάση τα στοιχεία μελέτης που εκπόνησε το Παρατηρητήριο για την Κοινωνία της Πληροφορίας για τα έτη 2005 – 2007 το χάσμα:

-διευρύνεται για τους ηλικιωμένους και τα άτομα χαμηλή μόρφωσης
-παραμένει σταθερό για τους οικονομικά ανενεργούς, τις γυναίκες και τους μεσήλικες
-μειώνεται για τους άνεργους και όσους διαμένουν σε αγροτικές περιοχές

Η μείωση στους ανέργους φαίνεται να οφείλεται στο γεγονός ότι οι άνεργοι νέοι (15 -24 ετών) είναι το 20% των ανέργων και σε ποσοστό 80 % έχουν γνώση και χρησιμοποιούν την ψηφιακή τεχνολογία.

Εμείς προσθέτουμε ότι η μείωση αφορά τους καταγραμμένους ανέργους και όχι και αυτούς που για διάφορους λόγους δεν εκδίδουν ούτε ανανεώνουν τις κάρτες ανεργίας ενώ παραμένουν άνεργοι αλλά όχι ανενεργοί.

Όταν ο ψηφιακός αποκλεισμός συνεπάγεται τον κοινωνικό αποκλεισμό

Στο πρόσφατο 11ο ICT FORUM HELLAS σε ένα από τα στρογγυλά τραπέζια ειπώθηκε από επώνυμο ομιλητή το εξής : «Υστέρηση τεσσάρων ετών στην ψηφιακή ανάπτυξη είναι αρκετή για να στείλει μία χώρα από τον πρώτο κόσμο στον τρίτο». Αν αυτό συμβαίνει σε επίπεδο οικονομιών μεταξύ χωρών όλοι μπορούμε να φανταστούμε τι συμβαίνει στο επίπεδο του γενικού πληθυσμού μιας χώρας ή ακόμα χειρότερα στις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού. Οι λόγοι για τους οποίους το 72,8 % των Ελλήνων παραμένουν ψηφιακά αναλφάβητοι είναι ότι α) δεν έχουν ευαισθητοποιηθεί για την χρησιμότητα της ψηφιακής τεχνολογίας ούτε έχουν αντιληφθεί ότι σχετίζεται άμεσα με την ποιότητα της ζωής τους και β) δεν έχουν λάβει την απαραίτητη κατάρτιση στην ψηφιακή τεχνολογία. Δεδομένου ότι περίπου το μισό της αύξησης της παραγωγικότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση μεταξύ 2001 και 2004 οφείλεται στη χρήση των ΤΠΕ, όλοι μπορούμε να καταλάβουμε ότι ο ψηφιακός αναλφαβητισμός των επτά πολιτών στους δέκα είναι τροχοπέδη για την ανάπτυξη της οικονομίας της χώρας.

Τέλος δεν είδαμε πουθενά στην έρευνα να αναφέρεται ποια είναι η σχέση του ύψους του εισοδήματος του ατόμου ή της οικογένειας με το λεγόμενο "ψηφιακό χάσμα". Θα ήταν ενδιαφέρον να μαθαίναμε αν αυτή η παράμετρος διερευνήθηκε και αν τα αποτελέσματα δείχνουν κάποια συσχέτιση.
Πηγή: http://www.swm.gr/