Η ιδεολογία τού νεοφιλελευθερισμού:
Αγάπη για τους πλούσιους και τους προνομιούχους,
σκληρή για όλους τους άλλους.
Ο σημαντικός Αμερικανός ελευθεριακός γλωσσολόγος, Νόαμ Τσόμσκυ, ανατινάζει το δελεαστικό προσωπείο «δημοκρατικότητας» τού οικονομικού φιλελευθερισμού και εκθέτει σε κοινή θέα τον ολοκληρωτισμό, με τον οποίο εκδηλώνεται τελικά στην κοινωνία ο «φιλελευθερισμός». Η ανάλυσή του πηγαίνει πολύ πιο πέρα από τις συνήθεις απαρχαιωμένες και ανιαρές συνθηματολογίες τής -παγκόσμιας- αριστεράς. Πηγαίνει επίσης πολύ πιο πέρα από τις δήθεν «βαθυστόχαστες» αναλύσεις των διαφόρων εμμίσθων «αναλυτών» τής εφημεριδογραφίας και τηλεδημοσιογραφίας, οι οποίοι σαν μοναδικό στόχο έχουν να απομακρύνουν τον κόσμο από την κατ΄ εξοχήν πολιτική ουσία τού κοινωνικού προβληματισμού.
Χωρίς κινδυνολογίες, συνωμοσιολογίες ή άλλα πυροτεχνήματα φτιαγμένα για να αποπροσανατολίζουν τους αδαείς, χωρίς, επίσης, ετοιματζίδικες κοινωνικές συνταγές και σωτηρολογίες από αυτές, που γαργαλούν ευχάριστα τα αυτιά των κοινωνικών ποιμνίων, αλλά και απόλυτα συνεπής προς την παράδοση τής ελευθεριακής σκέψης, όπως αυτή γεννήθηκε στις αρχαίες ελληνικές δημοκρατίες και έφθασε υπογείως μέχρι τις ημέρες μας (με πιο γνωστά παραδείγματα συγγραφείς, όπως οι Μάραιϋ Μπούκτσιν, Κορνήλιος Καστοριάδης, Γκύ Ντεμπόρ, κ.ά.), ο Τσόμσκυ επαναφέρει σταθερά το κοινωνικό ζήτημα στην πηγή του: τον αυτεξούσιο και αυτόνομο πολίτη.
Το παρακάτω κείμενο είναι απόσπασμα από το πρόσφατα εκδοθέν στην Ελλάδα βιβλίο τού Τσόμσκυ, «Περί Αναρχισμού»....Πρόσφατα, οι αρχές τού Ισραήλ αρνήθηκαν την είσοδο στη χώρα στον διεθνούς φήμης καθηγητή τού Τεχνολογικού Ινστι- τούτου τής Μασσαχουσέτης, Άβραμ Νόαμ Τσόμσκυ, παρά την εβραϊκή του καταγωγή.
Προσκεκλημένος για να δώσει διάλεξη στο παλαιστινιακό πανεπιστήμιο τού Μπιρ Ζέιτ στη Ραμάλα, ο Τσόμσκυ επιχείρησε να μπει στο Ισραήλ από την Ιορδανία. Οι ισραηλινές μεθοριακές αρχές σφράγισαν το διαβατήριό του με την ένδειξη «entry denied» και τον κράτησαν για ανάκριση επί τρίωρο πριν τον στείλουν πίσω στην Ιορδανία λέγοντάς του, ότι θα αποσταλεί σχετική έγγραφη εξήγηση στην πρεσβεία των Η.Π.Α.. Ο Τσόμσκυ έχει υπάρξει άκρως επικριτικός στην πολιτική Η.Π.Α. και Ισραήλ στο Μεσανατολικό.
Νομίζω, ότι υπάρχει μια μυστηριώδης ομοιότητα ανάμεσα στην τρέχουσα περίοδο και στις εποχές, κατά τις οποίες διαμορφώθηκε η σύγχρονη ιδεολογία -που σήμερα αποκαλείται «νεοφιλελευθερισμός» ή «οικονομικός ρασιοναλισμός»- από τους Ρικάρντο, Μάλθους και άλλους. Αποστολή τους ήταν να δείξουν στους ανθρώπους, ότι δεν είχαν δικαιώματα, αντίθετα με όσα ανοήτως πίστευαν. Και πραγματικά, αυτό αποδείχτηκε «επιστημονικά».
Το μεγάλο πνευματικό σφάλμα τής προκαπιταλιστικής κουλτούρας ήταν η πεποίθηση, ότι οι άνθρωποι έχουν θέση στην κοινωνία και δικαίωμα σ΄ αυτήν, εξαιρετικά δυσάρεστη ίσως θέση, αλλά τουλάχιστον έχουν κάτι. Η νέα επιστήμη έδειξε, ότι η ιδέα τού «δικαιώματος στη ζωή» ήταν απλώς μια πλάνη. Έπρεπε να εξηγηθεί υπομονετικά στον πλανημένο λαό, ότι δέν έχει άλλα δικαιώματα εκτός αττό το να προσπαθεί να βρει την τύχη του στην αγορά. Ένα άτομο, που δεν έχει δικό του πλούτο και δεν μπορεί να επιβιώσει στην αγορά εργασίας «δεν έχει δικαίωμα ούτε για την παραμικρή μερίδα τροφής και στην πραγματικότητα δεν έχει καμμία δουλειά να βρίσκεται εκεί», διακήρυξε ο Μάλθους σε ένα σημαντικό έργο του. Είναι «μεγάλο κακό» και παραβίαση τής «φυσικής ελευθερίας» να παραπλανά κανείς τους φτωχούς αφήνοντάς τους να πιστεύουν, ότι έχουν άλλα δικαιώματα, υποστήριζει ο Ρικάρντο, εξοργισμένος από την επίθεση εναντίον των αρχών τής οικονομικής επιστήμης και τού στοιχειώδους ορθολογισμού και εναντίον των εξ ίσου εξυμνουμένων ηθικών αρχών.
Το μήνυμα είναι σαφές. Μπορούμε να επιλέξουμε ελεύθερα: την αγορά εργασίας, το κάτεργο τού εργοστασίου, το θάνατο, ή να πάμε κάπου άλλου -όπως δόθηκε η δυνοτότητα, όταν ελευθερώθηκαν τεράστιοι χώροι χάρη στην εξόντωση και στην εκδίωξη ιθαγενών πληθυσμών, όχι ακριβώς με την εφαρμογή των αρχών τής αγοράς.
Κανείς δεν ξεπερνούσε την αφοσίωση των ιδρυτών τής επιστήμης στην «ευτυχία των ανθρώπων». Συνηγορούσαν μάλιστα υπέρ κάποιας διεύρυνσης τού δικαιώματος ψήφου γι΄ αυτό τον σκοπό: «στην πραγματικότητα, όχι καθολικά για όλους τους ανθρώπους, αλλά για εκείνο το μέρος τους, που δεν μπορεί να θεωρηθεί, ότι έχει οποιοδήποτε συμφέρον από την ανατροπή τού δικαιώματος τής ιδιοκτησίας», εξηγούσε ο Ρικάρντο, προσθέτοντας, ότι θα έπρεπε να επιβληθούν και άλλοι, πιο ισχυροί περιορισμοί, εάν φαινόταν, πως «περιορίζοντας το δικαίωμα τής ψήφου στα πιό στενά του όρια» θα υπήρχε εγγύηση μεγαλύτερης «ασφαλείας ως προς την ορθή επιλογή αντιπροσώπων». Υπάρχουν άφθονες καταγραφές παρόμοιων σκέψεων μέχρι τη σημερινή εποχή.
Είναι χρήσιμο να θυμόμαστε τι συνέβη όταν διατυπώθηκαν και επιβλήθηκαν οι νόμοι τού οικονομικοί ορθολογισμού - με τον γνωστό διπλό τρόπο: πειθαρχία τής αγοράς για τους αδύναμους, αλλά παροχή βοήθειας από το κρατος - γκουβερνάντα, όποτε χρειαζόταν, για να προστατευτούν οι πλούσιοι και προνομιούχοι. Στη δεκαετία τού 1830 η νίκη τής νέας ιδεολογίας ήταν ουσιαστική και ελάχιστα χρόνια αργότερα είχε εδραιωθεί πλήρως. Ωστόσο, υπήρχε ένα μικρό πρόβλημα. Οι άνθρωποι δέν έλεγαν να χωνέψουν, ότι δεν είχαν εγγενή δικαιώματα. Όντας ανόητοι και αδαείς δυσκολεύονταν να συλλάβουν την απλή αλήθεια, ότι δεν είχαν δικαίωμα να ζουν και αντιδρούσαν με κάθε λογής παραλογισμό. Για κάμποσο χρόνο ο βρετανικός στρατός σπαταλούσε μεγάλο μέρος τής ενεργητικότητάς του για να καταστέλλει αναταραχές. Αργότερα, τα πράγματα πήραν μια πιο δυσοίωνη τροπή. Οι άνθρωποι άρχισαν να οργανώνονται. Το κίνημα των Χαρτιστών και μετέπειτα το εργατικό κίνημα έγιναν σημαντικές δυνάμεις. Τότε οι κυρίαρχοι αρχισαν να φοβούνται λιγάκι, αναγνωρίζοντας, ότι εμείς μεν μπορεί να τους αρνούμαστε το δικαίωμα στη ζωή, αυτοί όμως, μπορούν να μας αρνηθούν το δικαίωμα να κυβερνάμε. Κάτι έπρεπε να γίνει.
Ευτυχώς, βρέθηκε λύση. Η «επιστήμη», που είναι κατά τι πιο ευέλικτη από αυτήν τού Νεύτωνα, άρχισε να αλλάζει. Στα μέσα τού αιώνα είχε αναδιαμορφωθεί ουσιωδώς από τον Τζόν Στίουαρτ Μιλλ, καθώς επίσης και από τέτοιους σταθερούς χαρακτήρες, όπως ο (οικονομολόγος) Νασάου-Γουίλιαμ Σίνιορ, που προηγουμένως ήταν ο στυλοβάτης τής οικονομικής ορθοδοξίας. Αποδείχθηκε λοιπον, ότι οι νόμοι τής βαρύτητας περιλάμβαναν επίσης στοιχεία αυτού, που σιγά - σιγά έγινε το καπιταλιστικό κράτος πρόνοιας, με κάποιο είδος κοινωνικού συμβολαίου, το οποίο εδραιώθηκε μέσα από μακροχρόνιους και σκληρούς αγώνες, με πολλά πισωγυρίσματα, αλλά και σημαντικές επιτυχίες.
Περισσότερα εδώ: http://www.freeinquiry.gr/pro.php?id=1404
Αγάπη για τους πλούσιους και τους προνομιούχους,
σκληρή για όλους τους άλλους.
Ο σημαντικός Αμερικανός ελευθεριακός γλωσσολόγος, Νόαμ Τσόμσκυ, ανατινάζει το δελεαστικό προσωπείο «δημοκρατικότητας» τού οικονομικού φιλελευθερισμού και εκθέτει σε κοινή θέα τον ολοκληρωτισμό, με τον οποίο εκδηλώνεται τελικά στην κοινωνία ο «φιλελευθερισμός». Η ανάλυσή του πηγαίνει πολύ πιο πέρα από τις συνήθεις απαρχαιωμένες και ανιαρές συνθηματολογίες τής -παγκόσμιας- αριστεράς. Πηγαίνει επίσης πολύ πιο πέρα από τις δήθεν «βαθυστόχαστες» αναλύσεις των διαφόρων εμμίσθων «αναλυτών» τής εφημεριδογραφίας και τηλεδημοσιογραφίας, οι οποίοι σαν μοναδικό στόχο έχουν να απομακρύνουν τον κόσμο από την κατ΄ εξοχήν πολιτική ουσία τού κοινωνικού προβληματισμού.
Χωρίς κινδυνολογίες, συνωμοσιολογίες ή άλλα πυροτεχνήματα φτιαγμένα για να αποπροσανατολίζουν τους αδαείς, χωρίς, επίσης, ετοιματζίδικες κοινωνικές συνταγές και σωτηρολογίες από αυτές, που γαργαλούν ευχάριστα τα αυτιά των κοινωνικών ποιμνίων, αλλά και απόλυτα συνεπής προς την παράδοση τής ελευθεριακής σκέψης, όπως αυτή γεννήθηκε στις αρχαίες ελληνικές δημοκρατίες και έφθασε υπογείως μέχρι τις ημέρες μας (με πιο γνωστά παραδείγματα συγγραφείς, όπως οι Μάραιϋ Μπούκτσιν, Κορνήλιος Καστοριάδης, Γκύ Ντεμπόρ, κ.ά.), ο Τσόμσκυ επαναφέρει σταθερά το κοινωνικό ζήτημα στην πηγή του: τον αυτεξούσιο και αυτόνομο πολίτη.
Το παρακάτω κείμενο είναι απόσπασμα από το πρόσφατα εκδοθέν στην Ελλάδα βιβλίο τού Τσόμσκυ, «Περί Αναρχισμού»....Πρόσφατα, οι αρχές τού Ισραήλ αρνήθηκαν την είσοδο στη χώρα στον διεθνούς φήμης καθηγητή τού Τεχνολογικού Ινστι- τούτου τής Μασσαχουσέτης, Άβραμ Νόαμ Τσόμσκυ, παρά την εβραϊκή του καταγωγή.
Προσκεκλημένος για να δώσει διάλεξη στο παλαιστινιακό πανεπιστήμιο τού Μπιρ Ζέιτ στη Ραμάλα, ο Τσόμσκυ επιχείρησε να μπει στο Ισραήλ από την Ιορδανία. Οι ισραηλινές μεθοριακές αρχές σφράγισαν το διαβατήριό του με την ένδειξη «entry denied» και τον κράτησαν για ανάκριση επί τρίωρο πριν τον στείλουν πίσω στην Ιορδανία λέγοντάς του, ότι θα αποσταλεί σχετική έγγραφη εξήγηση στην πρεσβεία των Η.Π.Α.. Ο Τσόμσκυ έχει υπάρξει άκρως επικριτικός στην πολιτική Η.Π.Α. και Ισραήλ στο Μεσανατολικό.
Νομίζω, ότι υπάρχει μια μυστηριώδης ομοιότητα ανάμεσα στην τρέχουσα περίοδο και στις εποχές, κατά τις οποίες διαμορφώθηκε η σύγχρονη ιδεολογία -που σήμερα αποκαλείται «νεοφιλελευθερισμός» ή «οικονομικός ρασιοναλισμός»- από τους Ρικάρντο, Μάλθους και άλλους. Αποστολή τους ήταν να δείξουν στους ανθρώπους, ότι δεν είχαν δικαιώματα, αντίθετα με όσα ανοήτως πίστευαν. Και πραγματικά, αυτό αποδείχτηκε «επιστημονικά».
Το μεγάλο πνευματικό σφάλμα τής προκαπιταλιστικής κουλτούρας ήταν η πεποίθηση, ότι οι άνθρωποι έχουν θέση στην κοινωνία και δικαίωμα σ΄ αυτήν, εξαιρετικά δυσάρεστη ίσως θέση, αλλά τουλάχιστον έχουν κάτι. Η νέα επιστήμη έδειξε, ότι η ιδέα τού «δικαιώματος στη ζωή» ήταν απλώς μια πλάνη. Έπρεπε να εξηγηθεί υπομονετικά στον πλανημένο λαό, ότι δέν έχει άλλα δικαιώματα εκτός αττό το να προσπαθεί να βρει την τύχη του στην αγορά. Ένα άτομο, που δεν έχει δικό του πλούτο και δεν μπορεί να επιβιώσει στην αγορά εργασίας «δεν έχει δικαίωμα ούτε για την παραμικρή μερίδα τροφής και στην πραγματικότητα δεν έχει καμμία δουλειά να βρίσκεται εκεί», διακήρυξε ο Μάλθους σε ένα σημαντικό έργο του. Είναι «μεγάλο κακό» και παραβίαση τής «φυσικής ελευθερίας» να παραπλανά κανείς τους φτωχούς αφήνοντάς τους να πιστεύουν, ότι έχουν άλλα δικαιώματα, υποστήριζει ο Ρικάρντο, εξοργισμένος από την επίθεση εναντίον των αρχών τής οικονομικής επιστήμης και τού στοιχειώδους ορθολογισμού και εναντίον των εξ ίσου εξυμνουμένων ηθικών αρχών.
Το μήνυμα είναι σαφές. Μπορούμε να επιλέξουμε ελεύθερα: την αγορά εργασίας, το κάτεργο τού εργοστασίου, το θάνατο, ή να πάμε κάπου άλλου -όπως δόθηκε η δυνοτότητα, όταν ελευθερώθηκαν τεράστιοι χώροι χάρη στην εξόντωση και στην εκδίωξη ιθαγενών πληθυσμών, όχι ακριβώς με την εφαρμογή των αρχών τής αγοράς.
Κανείς δεν ξεπερνούσε την αφοσίωση των ιδρυτών τής επιστήμης στην «ευτυχία των ανθρώπων». Συνηγορούσαν μάλιστα υπέρ κάποιας διεύρυνσης τού δικαιώματος ψήφου γι΄ αυτό τον σκοπό: «στην πραγματικότητα, όχι καθολικά για όλους τους ανθρώπους, αλλά για εκείνο το μέρος τους, που δεν μπορεί να θεωρηθεί, ότι έχει οποιοδήποτε συμφέρον από την ανατροπή τού δικαιώματος τής ιδιοκτησίας», εξηγούσε ο Ρικάρντο, προσθέτοντας, ότι θα έπρεπε να επιβληθούν και άλλοι, πιο ισχυροί περιορισμοί, εάν φαινόταν, πως «περιορίζοντας το δικαίωμα τής ψήφου στα πιό στενά του όρια» θα υπήρχε εγγύηση μεγαλύτερης «ασφαλείας ως προς την ορθή επιλογή αντιπροσώπων». Υπάρχουν άφθονες καταγραφές παρόμοιων σκέψεων μέχρι τη σημερινή εποχή.
Είναι χρήσιμο να θυμόμαστε τι συνέβη όταν διατυπώθηκαν και επιβλήθηκαν οι νόμοι τού οικονομικοί ορθολογισμού - με τον γνωστό διπλό τρόπο: πειθαρχία τής αγοράς για τους αδύναμους, αλλά παροχή βοήθειας από το κρατος - γκουβερνάντα, όποτε χρειαζόταν, για να προστατευτούν οι πλούσιοι και προνομιούχοι. Στη δεκαετία τού 1830 η νίκη τής νέας ιδεολογίας ήταν ουσιαστική και ελάχιστα χρόνια αργότερα είχε εδραιωθεί πλήρως. Ωστόσο, υπήρχε ένα μικρό πρόβλημα. Οι άνθρωποι δέν έλεγαν να χωνέψουν, ότι δεν είχαν εγγενή δικαιώματα. Όντας ανόητοι και αδαείς δυσκολεύονταν να συλλάβουν την απλή αλήθεια, ότι δεν είχαν δικαίωμα να ζουν και αντιδρούσαν με κάθε λογής παραλογισμό. Για κάμποσο χρόνο ο βρετανικός στρατός σπαταλούσε μεγάλο μέρος τής ενεργητικότητάς του για να καταστέλλει αναταραχές. Αργότερα, τα πράγματα πήραν μια πιο δυσοίωνη τροπή. Οι άνθρωποι άρχισαν να οργανώνονται. Το κίνημα των Χαρτιστών και μετέπειτα το εργατικό κίνημα έγιναν σημαντικές δυνάμεις. Τότε οι κυρίαρχοι αρχισαν να φοβούνται λιγάκι, αναγνωρίζοντας, ότι εμείς μεν μπορεί να τους αρνούμαστε το δικαίωμα στη ζωή, αυτοί όμως, μπορούν να μας αρνηθούν το δικαίωμα να κυβερνάμε. Κάτι έπρεπε να γίνει.
Ευτυχώς, βρέθηκε λύση. Η «επιστήμη», που είναι κατά τι πιο ευέλικτη από αυτήν τού Νεύτωνα, άρχισε να αλλάζει. Στα μέσα τού αιώνα είχε αναδιαμορφωθεί ουσιωδώς από τον Τζόν Στίουαρτ Μιλλ, καθώς επίσης και από τέτοιους σταθερούς χαρακτήρες, όπως ο (οικονομολόγος) Νασάου-Γουίλιαμ Σίνιορ, που προηγουμένως ήταν ο στυλοβάτης τής οικονομικής ορθοδοξίας. Αποδείχθηκε λοιπον, ότι οι νόμοι τής βαρύτητας περιλάμβαναν επίσης στοιχεία αυτού, που σιγά - σιγά έγινε το καπιταλιστικό κράτος πρόνοιας, με κάποιο είδος κοινωνικού συμβολαίου, το οποίο εδραιώθηκε μέσα από μακροχρόνιους και σκληρούς αγώνες, με πολλά πισωγυρίσματα, αλλά και σημαντικές επιτυχίες.
Περισσότερα εδώ: http://www.freeinquiry.gr/pro.php?id=1404
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου