«Είναι σίγουρο ότι η Ευρώπη θα ξεπεράσει τις δυσκολίες της», είπε ο Κινέζος πρωθυπουργός Βεν Ζιαμπάο, που κανονικά θα έπρεπε να ξέρει δυο πράγματα για το πώς παίρνει μπροστά μια παλιά κουρασμένη οικονομία. «Η φτωχή γηραιά Ευρωζώνη μετά βίας θα εμφανίσει ανάπτυξη» δήλωσε ο Ντέιβιντ Όουεν, επικεφαλής οικονομολόγος της ευρωπαϊκής οικονομίας στη Jefferies International, που δουλειά του είναι να μετρά το σφυγμό της οικονομίας της Ευρωζώνης.
Δεν είναι εύκολο να καταλήξει κανείς σήμερα σε μια οριστική απόφανση για την κατάσταση των πραγμάτων στην ευρωπαϊκή οικονομία - ή τις ευρωπαϊκές οικονομίες, ενδεχομένως. Ένας λόγος γι’ αυτό είναι ότι ακούγονται πολλές συντονισμένες φωνές αισιοδοξίας να καταγράφουν την πρόοδο που έγινε στην αντιμετώπιση των προβλημάτων τα οποία ξεκίνησαν με την αποκάλυψη ότι η Ελλάδα παραποιούσε τα οικονομικά της στοιχεία κατά την αναφορά των ελλειμμάτων της....Ας πάρουμε για παράδειγμα τα τεστ αντοχής που διεξάγονται αυτό τον καιρό σε 91 τράπεζες σε 20 ευρωπαϊκές χώρες και που τα αποτελέσματά τους, ή τουλάχιστον μέρος αυτών, θα δημοσιευτούν μετά το κλείσιμο των αγορών την Παρασκευή. Κατά έναν περίεργο τρόπο και πριν καν ανακοινωθούν τα αποτελέσματα, ο διευθυντής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Ντομινίκ Στρος Καν μάντεψε ότι «οι ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν επαρκώς στερεή κεφαλαιακή βάση για να αντέξουν πιθανά σοκ τα οποία μπορεί να προκύψουν από την κρίση ενός κράτους μέλους». Ανάλογα πεπεισμένοι είναι οι επικεφαλής της ΕΚΤ και της κεντρικής τράπεζας της Ιταλίας, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα ανταποκριθούν στα – μυστικά ακόμη – κριτήρια των τεστ αντοχής. Προς τιμήν του ο Ευρωπαίος επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων, Όλι Ρεν, αναγνώρισε ότι τα τεστ αντοχής μπορεί να αποκαλύψουν «ορισμένους ευάλωτους θύλακες».
Ασφαλώς και υπάρχουν λόγοι αισιοδοξίας. Οι χρηματοπιστωτικές αγορές είναι πολύ πιο ήσυχες σήμερα από ό,τι ήταν πριν λίγους μήνες, ως ένα βαθμό εξαιτίας της χρηματοδοτικής στήριξης που παρέχει ο νεοϊδρυθείς ευρωπαϊκός Μηχανισμός Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Αλλά μια ματιά στο μέλλον δεν μας καθησυχάζει καθόλου. Καταρχήν, γιατί δεν μπορούμε να αποκλείσουμε την πιθανότητα νέων σοκ σε ένα ήδη κλονισμένο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Το ενδεχόμενο μιας μερικής στάσης πληρωμών της Ελλάδας, για παράδειγμα, σε περίπτωση που δεν ανανεωθεί – ή ακόμη κι αν ανανεωθεί – το πακέτο διάσωσης ύψους 110 δις ευρώ μετά το 2012. Ή περαιτέρω αρνητικά νέα για τα μεγέθη της αμερικανικής ανάκαμψης. Ή μια εξέγερση των Γερμανών ψηφοφόρων που έχουν κουραστεί να χρηματοδοτούν τη σπατάλη των ομολόγων τους της Ευρωζώνης. Ή μια ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή αν το Ισραήλ αποφασίσει να πλήξει το Ιράν.
Αλλά αυτά τα σοκ δεν είναι η μοναδική πηγή ανησυχίας. Ως τα τέλη του 2012 οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα πρέπει να αναχρηματοδοτήσουν υποχρεώσεις της τάξης του 1.5 τρις ευρώ και θα πρέπει να ανταγωνιστούν για την εύνοια των επενδυτών όχι μόνο με τις αμερικανικές τράπεζες που πρέπει να αναχρηματοδοτήσουν δάνεια ύψους 1.3 τρις δολαρίων αλλά και με τα κράτη που θα πρέπει κι αυτά να αντλήσουν από τις αγορές ακόμη περισσότερα κεφάλαια. Και με άλλη προθυμία αγοράζουν οι επενδυτές τα βραχυπρόθεσμα ελληνικά ομολόγα ύψους 1.625 δις (6μηνα έντοκα γραμμάτια με μέση απόδοση 4,65%) ή τα 15ετή κρατικά ομόλογα της Ισπανίας ύψους 3 δις, έστω και με υψηλά πρίμιουμ – όπως έκαναν πρόσφατα. Και με άλλη θα επενδύσουν τρις δολάρια – αντί δις – σε αυτά τα προβληματικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Στην πραγματικότητα οι τράπεζες της Ισπανίας και άλλων χωρών θα πρέπει να στηρίζονται για χρηματοδότηση στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Ο Ισπανός πρωθυπουργός, Χοσέ Λουίς Θαπατέρο, προσπάθησε να καθησυχάσει τις αγορές προβλέποντας ότι το 2011 η ισπανική οικονομία θα έχει ανάπτυξη και ανακοινώνοντας – άλλη μια… άσκηση πρόβλεψης – ότι «τα τεστ αντοχής θα αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη των κεφαλαιαγορών, επιτρέποντας την αποκατάσταση των πιστώσεων».
Εντωμεταξύ όμως η πρόσβαση των τραπεζών πολλών χωρών της Ευρωζώνης στον διατραπεζικό δανεισμό έχει παγώσει και τα πρίμιουμ κινδύνου που ζητούν οι επενδυτές για να δανείσουν χρήματα στην Ισπανία βρίσκονται σήμερα στο υψηλότερο τους επίπεδο από το 1999, όπου το ευρώ αντικατέστησε την πεσέτα και τα άλλα εθνικά νομίσματα.
Με την έλευση του φθινοπώρου η σημασία των τεστ αντοχής θα ξεθωριάσει και θα αρχίσει να μετρά ένας πιο σημαντικός παράγοντας: οι προσδοκίες για την αποδοτικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας. Ο Κινέζος πρωθυπουργός είναι ένας από τους αισιόδοξους και υποστήριξε έμπρακτα τα λόγια του με την αγορά 10ετών ισπανικών κρατικών ομολόγων ύψους 400 εκατομμυρίων ευρώ, ενθαρρυμένος, όπως είπε, από την άνοδο του ευρώ.
Αλλά ο Βεν Ζιαμπάο είναι ένας πολύ ειδικός τύπος επενδυτή. Επενδύει στα κρατικά ομόλογα της Ευρωζώνης για μια απόδοση που οι αγορές νιώθουν ότι αντισταθμίζει τον κίνδυνο που αναλαμβάνει, αλλά σε αντίθεση με άλλους επενδυτές παίρνει τρία επιπλέον μπόνους: πολιτική ‘καλή θέληση’ που μπορεί να εξαργυρώσει οπότε το απαιτήσουν οι περιστάσεις, ισχυρότερο ευρώ (ενισχυμένο κατά 6% παρατηρούν ορισμένοι αναλυτές) που αυξάνει την αξία των μεγάλων αποθεματικών της Κίνας σε ευρώ – εκτιμώνται σε 630 δις ευρώ – και ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των κινεζικών εξαγωγών στις ευρωπαϊκές αγορές.
Άλλοι επενδυτές με λιγότερα πολιτικά κίνητρα έχουν ελάχιστους λόγους να πιστέψουν στο μέλλον του ευρώ. Τόσο η Economist Intelligence Unit όσο και η Jefferies προβλέπουν ότι η ανάπτυξη στο σύνολο της Ευρωζώνης θα προσεγγίσει τα πολύ χαμηλά των 0.7% και 0.8% το 2010 και 2011 αντίστοιχα, καθώς τα μέτρα λιτότητας θα περιορίσουν τη ζήτηση και το ισχυρό ευρώ θα μειώσει τις εξαγωγές. Το γεγονός αυτό θα δυσκολέψει την εξυπηρέτηση του χρέους και τις αποπληρωμές. Έτσι οι κανονικοί επενδυτές που δεν θα έχουν κανέναν από τα επιπλέον μπόνους του Κινέζου πρωθυπουργού μπορεί να ζητήσουν εξαιρετικά υψηλές αποδόσεις για τα μετρητά τους και σίγουρα θα το κάνουν αν τα τεστ αντοχής των ευρωπαϊκών τραπεζών αποδειχτούν τόσο … εύστοχα και διαφανή όσο ήταν οι ελληνικές λογιστικές πρακτικές.
sofokleous10.gr
Δεν είναι εύκολο να καταλήξει κανείς σήμερα σε μια οριστική απόφανση για την κατάσταση των πραγμάτων στην ευρωπαϊκή οικονομία - ή τις ευρωπαϊκές οικονομίες, ενδεχομένως. Ένας λόγος γι’ αυτό είναι ότι ακούγονται πολλές συντονισμένες φωνές αισιοδοξίας να καταγράφουν την πρόοδο που έγινε στην αντιμετώπιση των προβλημάτων τα οποία ξεκίνησαν με την αποκάλυψη ότι η Ελλάδα παραποιούσε τα οικονομικά της στοιχεία κατά την αναφορά των ελλειμμάτων της....Ας πάρουμε για παράδειγμα τα τεστ αντοχής που διεξάγονται αυτό τον καιρό σε 91 τράπεζες σε 20 ευρωπαϊκές χώρες και που τα αποτελέσματά τους, ή τουλάχιστον μέρος αυτών, θα δημοσιευτούν μετά το κλείσιμο των αγορών την Παρασκευή. Κατά έναν περίεργο τρόπο και πριν καν ανακοινωθούν τα αποτελέσματα, ο διευθυντής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Ντομινίκ Στρος Καν μάντεψε ότι «οι ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν επαρκώς στερεή κεφαλαιακή βάση για να αντέξουν πιθανά σοκ τα οποία μπορεί να προκύψουν από την κρίση ενός κράτους μέλους». Ανάλογα πεπεισμένοι είναι οι επικεφαλής της ΕΚΤ και της κεντρικής τράπεζας της Ιταλίας, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα ανταποκριθούν στα – μυστικά ακόμη – κριτήρια των τεστ αντοχής. Προς τιμήν του ο Ευρωπαίος επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων, Όλι Ρεν, αναγνώρισε ότι τα τεστ αντοχής μπορεί να αποκαλύψουν «ορισμένους ευάλωτους θύλακες».
Ασφαλώς και υπάρχουν λόγοι αισιοδοξίας. Οι χρηματοπιστωτικές αγορές είναι πολύ πιο ήσυχες σήμερα από ό,τι ήταν πριν λίγους μήνες, ως ένα βαθμό εξαιτίας της χρηματοδοτικής στήριξης που παρέχει ο νεοϊδρυθείς ευρωπαϊκός Μηχανισμός Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Αλλά μια ματιά στο μέλλον δεν μας καθησυχάζει καθόλου. Καταρχήν, γιατί δεν μπορούμε να αποκλείσουμε την πιθανότητα νέων σοκ σε ένα ήδη κλονισμένο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Το ενδεχόμενο μιας μερικής στάσης πληρωμών της Ελλάδας, για παράδειγμα, σε περίπτωση που δεν ανανεωθεί – ή ακόμη κι αν ανανεωθεί – το πακέτο διάσωσης ύψους 110 δις ευρώ μετά το 2012. Ή περαιτέρω αρνητικά νέα για τα μεγέθη της αμερικανικής ανάκαμψης. Ή μια εξέγερση των Γερμανών ψηφοφόρων που έχουν κουραστεί να χρηματοδοτούν τη σπατάλη των ομολόγων τους της Ευρωζώνης. Ή μια ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή αν το Ισραήλ αποφασίσει να πλήξει το Ιράν.
Αλλά αυτά τα σοκ δεν είναι η μοναδική πηγή ανησυχίας. Ως τα τέλη του 2012 οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα πρέπει να αναχρηματοδοτήσουν υποχρεώσεις της τάξης του 1.5 τρις ευρώ και θα πρέπει να ανταγωνιστούν για την εύνοια των επενδυτών όχι μόνο με τις αμερικανικές τράπεζες που πρέπει να αναχρηματοδοτήσουν δάνεια ύψους 1.3 τρις δολαρίων αλλά και με τα κράτη που θα πρέπει κι αυτά να αντλήσουν από τις αγορές ακόμη περισσότερα κεφάλαια. Και με άλλη προθυμία αγοράζουν οι επενδυτές τα βραχυπρόθεσμα ελληνικά ομολόγα ύψους 1.625 δις (6μηνα έντοκα γραμμάτια με μέση απόδοση 4,65%) ή τα 15ετή κρατικά ομόλογα της Ισπανίας ύψους 3 δις, έστω και με υψηλά πρίμιουμ – όπως έκαναν πρόσφατα. Και με άλλη θα επενδύσουν τρις δολάρια – αντί δις – σε αυτά τα προβληματικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Στην πραγματικότητα οι τράπεζες της Ισπανίας και άλλων χωρών θα πρέπει να στηρίζονται για χρηματοδότηση στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Ο Ισπανός πρωθυπουργός, Χοσέ Λουίς Θαπατέρο, προσπάθησε να καθησυχάσει τις αγορές προβλέποντας ότι το 2011 η ισπανική οικονομία θα έχει ανάπτυξη και ανακοινώνοντας – άλλη μια… άσκηση πρόβλεψης – ότι «τα τεστ αντοχής θα αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη των κεφαλαιαγορών, επιτρέποντας την αποκατάσταση των πιστώσεων».
Εντωμεταξύ όμως η πρόσβαση των τραπεζών πολλών χωρών της Ευρωζώνης στον διατραπεζικό δανεισμό έχει παγώσει και τα πρίμιουμ κινδύνου που ζητούν οι επενδυτές για να δανείσουν χρήματα στην Ισπανία βρίσκονται σήμερα στο υψηλότερο τους επίπεδο από το 1999, όπου το ευρώ αντικατέστησε την πεσέτα και τα άλλα εθνικά νομίσματα.
Με την έλευση του φθινοπώρου η σημασία των τεστ αντοχής θα ξεθωριάσει και θα αρχίσει να μετρά ένας πιο σημαντικός παράγοντας: οι προσδοκίες για την αποδοτικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας. Ο Κινέζος πρωθυπουργός είναι ένας από τους αισιόδοξους και υποστήριξε έμπρακτα τα λόγια του με την αγορά 10ετών ισπανικών κρατικών ομολόγων ύψους 400 εκατομμυρίων ευρώ, ενθαρρυμένος, όπως είπε, από την άνοδο του ευρώ.
Αλλά ο Βεν Ζιαμπάο είναι ένας πολύ ειδικός τύπος επενδυτή. Επενδύει στα κρατικά ομόλογα της Ευρωζώνης για μια απόδοση που οι αγορές νιώθουν ότι αντισταθμίζει τον κίνδυνο που αναλαμβάνει, αλλά σε αντίθεση με άλλους επενδυτές παίρνει τρία επιπλέον μπόνους: πολιτική ‘καλή θέληση’ που μπορεί να εξαργυρώσει οπότε το απαιτήσουν οι περιστάσεις, ισχυρότερο ευρώ (ενισχυμένο κατά 6% παρατηρούν ορισμένοι αναλυτές) που αυξάνει την αξία των μεγάλων αποθεματικών της Κίνας σε ευρώ – εκτιμώνται σε 630 δις ευρώ – και ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των κινεζικών εξαγωγών στις ευρωπαϊκές αγορές.
Άλλοι επενδυτές με λιγότερα πολιτικά κίνητρα έχουν ελάχιστους λόγους να πιστέψουν στο μέλλον του ευρώ. Τόσο η Economist Intelligence Unit όσο και η Jefferies προβλέπουν ότι η ανάπτυξη στο σύνολο της Ευρωζώνης θα προσεγγίσει τα πολύ χαμηλά των 0.7% και 0.8% το 2010 και 2011 αντίστοιχα, καθώς τα μέτρα λιτότητας θα περιορίσουν τη ζήτηση και το ισχυρό ευρώ θα μειώσει τις εξαγωγές. Το γεγονός αυτό θα δυσκολέψει την εξυπηρέτηση του χρέους και τις αποπληρωμές. Έτσι οι κανονικοί επενδυτές που δεν θα έχουν κανέναν από τα επιπλέον μπόνους του Κινέζου πρωθυπουργού μπορεί να ζητήσουν εξαιρετικά υψηλές αποδόσεις για τα μετρητά τους και σίγουρα θα το κάνουν αν τα τεστ αντοχής των ευρωπαϊκών τραπεζών αποδειχτούν τόσο … εύστοχα και διαφανή όσο ήταν οι ελληνικές λογιστικές πρακτικές.
sofokleous10.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου