Υπό τις… ιαχές της πανίσχυρης «γερμανικής πτέρυγας» της ΕΚΤ (πριν από λίγες ημέρες έκανε απειλητικές δηλώσεις ο Άξελ Βέμπερ, χθες ήταν η σειρά του Γιούργκεν Σταρκ), η ΕΚΤ «τραβάει το χαλί κάτω από τα πόδια» των ασθενών ευρωπαϊκών τραπεζών, αποσύροντας συνεχώς ρευστότητα από το σύστημα.... Όταν η ΕΚΤ επέλεξε, στις αρχές του 2009, να μειώσει και να διατηρήσει το βασικό επιτόκιο στο 1%, εξήγησε έναντι των υπερμάχων μιας επιθετικής πολιτικής μηδενικών επιτοκίων α λα Fed, ότι δεν έχει τόση σημασία το ύψος του ονομαστικού επιτοκίου, αλλά πώς διαχειρίζεται η κεντρική τράπεζα τη ρευστότητα. Πράγματι, για πολύ καιρό η ΕΚΤ χορηγούσε ρευστότητα με τόση αφθονία στις τράπεζες, που είχε καταφέρει να συμπιέσει τα διατραπεζικά επιτόκια σε ποσοστά πολύ χαμηλότερα από το βασικό επιτόκιο του ευρώ (το Euribor μιας εβδομάδας, που θεωρείται «συγκρίσιμο» με το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ, έφθασε να πέσει και στις 350 μονάδες βάσης, δηλαδή στο 1/3 του βασικού επιτοκίου). Έτσι, για πολύ καιρό η τραπεζική αγορά της Ευρώπης λειτουργεί μεν σε δύο ταχύτητες, αλλά αφήνει όλους ικανοποιημένους: οι ισχυρές τράπεζες δανείζονται πολύ φθηνά στη διατραπεζική, αλλά και οι αδύναμες (βλ.: ελληνικές, ιρλανδικές κ.α.) καταφέρνουν να μένουν ανοικτές, παίρνοντας άφθονη ρευστότητα από την ΕΚΤ, έστω και με επιτόκιο διπλάσιο ή τριπλάσιο του αντίστοιχου διατραπεζικού (στην πραγματικότητα, για τις ελληνικές τράπεζες η επιβάρυνση είναι πολύ μεγαλύτερη, λόγω του «κουρέματος» των καλυμμάτων τους από την ΕΚΤ).
n Τελευταία, όμως, η ΕΚΤ δεν προειδοποιεί μόνο για επικείμενη απόσυρση των έκτακτων μέτρων στήριξης των αδύναμων τραπεζών της Ευρωζώνης, αλλά ήδη έχει αρχίσει τη σχετική, επώδυνη για τις ασθενείς τράπεζες, διαδικασία. Είναι χαρακτηριστικό, ότι το σύνολο της ρευστότητας που χορηγεί η ΕΚΤ έχει μειωθεί από τα 900 δις. ευρώ στα τέλη Ιουνίου του 2010 στα επίπεδα των 500 δις. ευρώ, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία. Έτσι, το Euribor μιας εβδομάδας έχει εκτιναχθεί εντυπωσιακά φθάνοντας χθες τις 734 μονάδες βάσης (βλ. το σχετικό γράφημα), δηλαδή υπερδιπλασιάσθηκε σε σχέση με τα χαμηλά των 350 μονάδων. Ουσιαστικά, λένε έμπειρα τραπεζικά στελέχη, μέχρι να επανέλθει η Εθνική Τράπεζα (και ίσως ορισμένες ακόμη) στη διατραπεζική, στα τέλη του έτους, ή στις αρχές του 2011, αυτό θα είναι δώρο άδωρο, από την άποψη του κόστους δανεισμού: αν τα διατραπεζικά επιτόκια «ακουμπήσουν» στο… ταβάνι του επίσημου επιτοκίου δανεισμού, στην πραγματικότητα οι ελληνικές τράπεζες θα δανείζονται από τη διατραπεζική εξίσου, αν όχι ακριβότερα, από όσο δανείζονται σήμερα από την ΕΚΤ! Πιθανότατα, μάλιστα, το κόστος θα είναι πολύ μεγαλύτερο, αφού στη διατραπεζική τα «κουρέματα» αξίας των ομολόγων και άλλων τίτλων που θα χρησιμοποιούν οι ελληνικές τράπεζες για ρέπος θα διαμορφώνονται από την ελεύθερη αγορά και θα είναι βαθύτερα από αυτά που γίνονται σήμερα από την ΕΚΤ.
Σε επίπεδο στρατηγικής, οι κινήσεις αυτές από την ΕΚΤ φαίνονται παράδοξες: σε μια περίοδο, όπου μόνο η Γερμανία και ελάχιστες ακόμη οικονομίες της Ευρωζώνης βρίσκονται σε αναπτυξιακή τροχιά, ενώ οι τράπεζες παραμένουν αδύναμες, ιδίως στην περιφέρεια του ευρώ, το τελευταίο που χρειάζεται η ευρωπαϊκή αγορά είναι τα αυξημένα επιτόκια. Όπως σημείωνε σε πρόσφατο άρθρο του ο έγκυρος αναλυτής των Financial Times, Βόλφγκανγκ Μουντσάου, αν η ΕΚΤ ακολουθήσει μια πολιτική απόλυτα αντίθετη προς την άνευ προηγουμένου νομισματική χαλάρωση της Fed, σύντομα το ευρώ θα εκτιναχθεί σε όλο και υψηλότερη ισοτιμία με το δολάριο, υπονομεύοντας τις εξαγωγές και την ανάπτυξη στην Ευρωζώνη και, τελικά, την ίδια την εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος, που δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης.
Τι συμβαίνει, λοιπόν; Επιχειρεί η ΕΚΤ να δημιουργήσει συνθήκες ύφεσης στην Ευρώπη και… αιματοκυλίσματος στους ασθενέστερους κρίκους του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος (και, παρεμπιπτόντως, μήπως αυτό τον κίνδυνο διέγνωσε η διοίκηση της Εθνικής και προχώρησε εσπευσμένα σε αύξηση κεφαλαίου;). Για να απαντηθεί αυτό το ερώτημα, λένε πολλοί αναλυτές, δεν πρέπει να μείνει κανείς εγκλωβισμένος σε μια τραπεζική λογική ανάλυσης των κινήσεων της ΕΚΤ, αλλά να προχωρήσει βαθύτερα, σε πολιτικές αναγνώσεις της νομισματικής πολιτικής.
Τι σημαίνει αυτό; Η Γερμανία είναι προφανές, καθώς ετοιμάζεται να προτείνει επίσημα τη δημιουργία μηχανισμού ελεγχόμενης χρεοκοπίας στην Ευρωζώνη, ότι δεν θέλει να πληρώσει το λογαριασμό της κρίσης στις αδύνατες οικονομίες της περιφέρειας. Αντίστοιχα, οι Γερμανοί τραπεζίτες που κυριαρχούν στην ΕΚΤ, καθώς η Bundesbank είναι με διαφορά ο ισχυρότερος «μέτοχος», δεν θέλουν να πληρώσει η ΕΚΤ το λογαριασμό της εξυγίανσης των αδύνατων τραπεζών, χορηγώντας άφθονη ρευστότητα, που θα φέρει πληθωρισμό, εξασθένιση του ευρώ και του βιοτικού επιπέδου πρωτίστως των Γερμανών πολιτών, δηλαδή όλα τα δεινά στρατηγικά η Γερμανία απευχόταν, όταν διστακτικά σύρθηκε στη νομισματική ενοποίηση, σε «αντάλλαγμα» για την αποδοχή από τους Ευρωπαίους της επανένωσης των Γερμανιών.
Το μήνυμα των Γερμανών είναι απλό: λογαριασμό δεν πληρώνουμε, οι ασθενείς χώρες και οι ασθενείς τράπεζες, ή θα εξυγιανθούν κυρίως με τις δικές τους δυνάμεις, ή θα… εξολοθρευτούν. Τι σημαίνει αυτό το στρατηγικό στοίχημα των Γερμανών; Ακόμη και αν η Ευρωζώνη βυθισθεί βαθύτερα σε ύφεση, αυτοί πιστεύουν ότι καλύτερα είναι επενδύσουν τα ευρώ τους, αγοράζοντας φθηνά περιουσιακά στοιχεία στις χώρες που θα οδηγούνται στην κατάρρευση, ενώ οι τράπεζες τους θα επεκτείνουν εντυπωσιακά την κυριαρχία τους με τον ίδιο τρόπο στα τραπεζικά συστήματα της Ευρωζώνης, παρά να στηρίξουν τις διασώσεις χωρών και τραπεζών με κεφάλαια των φορολογουμένων και φθηνά ευρώ από την ΕΚΤ.
Αυτό φαίνεται ότι είναι το πολιτικό και οικονομικό στοίχημα της γερμανικής ηγεσίας σε αυτή την κρίση και, για να επανέλθουμε στην αμιγώς τραπεζική πλευρά των εξελίξεων, οι Έλληνες τραπεζίτες φαίνεται ότι αν δεν αποκωδικοποιήσουν έγκαιρα τα μηνύματα του Βερολίνου και της Φραγκφούρτης, θα βρεθούν… άοπλοι στο μεγάλο «ξεκαθάρισμα» του τραπεζικού κλάδου, που θα έχει τη σφραγίδα της ΕΚΤ…
http://www.banksnews.gr/portal/home-page/124-top-story/1373-2010-10-15-20-25-10
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου