Πέμπτη 2 Δεκεμβρίου 2010

Σκόρπιες σκέψεις και προβληματισμοί.


Αναζητώντας την αλήθεια, φτάνουμε πολλές φορές σε αδιέξοδο. Ποτέ όμως δεν είναι μάταιη η αναζήτηση, καθώς αναγκαζόμαστε να σκεφτούμε, να φανταστούμε και να δοκιμάσουμε νέες εναλλακτικές, ενώ ταυτόχρονα σημαδεύουμε τις αποτυχημένες προσπάθειες, έτσι ώστε να μην ακολουθήσουμε ξανά αυτόν το δρόμο. Σε τελική ανάλυση, δεν είναι μόνο ο προορισμός που αξίζει αλλά και το ταξίδι, οπότε η διαδικασία της σκέψης κρίνεται από μόνη της ωφέλιμη και εποικοδομητική για το άτομο...

Σκέψη 1η: Η νεοελληνική νοοτροπία και οι καταστροφικές της συνέπειες

Για την παρούσα κρίση έχουν κατηγορηθεί οι πάντες. Οι σάπιοι πολιτικοί, οι κακοί Ευρωπαίοι, η στρίγγλα Μέρκελ, οι ασυνείδητοι μεγαλοεπιχειρηματίες, οι αδίστακτοι τραπεζίτες, οι κερδοσκόποι των αγορών, το κακό μας το ριζικό, η έλευση του Αντιχρίστου... Δημοσιογράφοι και τηλεπαρουσιαστές της πεντάρας, προκειμένου να χαϊδέψουν τα αυτιά του κοινού τους, συναγωνίζονται για το ποιος θα κατηγορήσει με περισσότερη θέρμη όλους τους προαναφερόμενους, αλλά και αρκετούς ακόμη. Εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, κανένα πρόσωπο των ΜΜΕ δεν έχει αναφερθεί στον σημαντικότερο παράγοντα που μας οδήγησε εδώ που φτάσαμε, ο οποίος δεν είναι άλλος από την καταστροφική νοοτροπία όλων μας. Δεν είναι ευχάριστο να αναγνωρίσεις οτι έχεις κι εσύ μερίδιο ευθύνης για την κρίση, είναι όμως απαραίτητο προκειμένου να αλλάξεις συμπεριφορά και να συνεισφέρεις στη λύση του προβλήματος....Η νοοτροπία των περισσοτέρων από εμάς παρουσιάζει αξιοσημείωτες ιδιαιτερότητες. Ενώ μοιάζει σε πολλά σημεία με την αντίστοιχη των πολιτών των δυτικών καπιταλιστικών κοινωνιών, έχει επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό από τους Βαλκάνιους και Ασιάτες γείτονές μας, με τους οποίους συνυπάρξαμε για εκατοντάδες χρόνια. Ορισμένα χαρακτηριστικά στοιχεία της είναι ο ατομισμός και η αδιαφορία για το κοινωνικό σύνολο, ο κομφορμισμός και η παράλυση της αυθόρμητης σκέψης, η ακόρεστη επιθυμία για επίδειξη, αλλά και η έμφαση στα επιφανειακά χαρακτηριστικά (εξωτερική εμφάνιση, ρούχα, αυτοκίνητο, κοινωνική θέση, επάγγελμα, κλπ), με την ταυτόχρονη υποτίμηση των βαθύτερων αξιών. Σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, οι συγκεκριμένες τάσεις χαρακτηρίζουν την πλειοψηφία των νεοελλήνων, κάτι που δεν είναι απλά δυσάρεστο, αλλά ανησυχητικό.

Ο κάθε τυπικός μικροαστός που διαμαρτύρεται για τη συμπεριφορά των πολιτικών και των κρατικών αξιωματούχων, ξεχνά πως αν ήταν στη θέση τους θα συμπεριφερόταν με παρόμοιο ή και χειρότερο τρόπο. Ο υπάλληλος που μπήκε με «μέσο» στο δημόσιο, ο αγρότης που δήλωσε ψεύτικα στοιχεία για να πάρει πολλαπλάσιες επιδοτήσεις, ο μικροεπιχειρηματίας που εξαπατά τους πελάτες του και κλέβει την εφορία, δεν διαφέρουν παρά μόνο ποσοτικά από το διεφθαρμένο υπουργό, ο οποίος χρησιμοποίησε τη μεγάλη εξουσία του για να γεμίσει τον τραπεζικό του λογαριασμό στην Ελβετία. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε οτι οι βουλευτές και οι υπουργοί προέρχονται από το λαό και είναι κατά κύριο λόγο εκφραστές της ίδιας νοοτροπίας.
Αν δεν συνειδητοποιήσουμε την πικρή πραγματικότητα, τίποτα δεν πρόκειται να αλλάξει. Αν ξεκινήσουμε να ενδιαφερόμαστε έμπρακτα για το σύνολο, θα διαπιστώσουμε πως κάποια στιγμή θα ωφεληθούμε κι εμείς μέσα από αυτό. Αν τολμήσουμε να είμαστε αυθόρμητοι και αυθεντικοί, ο ρόλος μας ως πρόβατα μέσα στο κοπάδι θα αλλάξει. Αν δώσουμε έμφαση στην καλλιέργεια των ανθρώπινων αξιών αντί στην απόκτηση καταναλωτικών αγαθών, θα δώσουμε ένα καίριο πλήγμα στο εκμεταλλευτικό σύστημα του καπιταλισμού...

Σκέψη 2η: Η μισαλλοδοξία στην εξουσία

Αφορμή για το συγκεκριμένο κείμενο αποτέλεσε το σχόλιο ενός φίλου μου οτι, με βάση τα γενικώς παραδεκτά πρότυπα περί καλού και κακού, οι φανατικοί χριστιανοί είναι στην πλειοψηφία τους περισσότερο «κακοί» από το μέσο άνθρωπο. Κάποιος ανυποψίαστος παρατηρητής θα περίμενε ίσως το αντίθετο, έχοντας ακούσει οτι ο Χριστιανισμός είναι η θρησκεία της αγάπης, οτι η πίστη εξυψώνει τον άνθρωπο, κλπ. Κι όμως, είναι γεγονός οτι ανάμεσα στις τάξεις των ένθερμων χριστιανών συναντώνται κατά κόρον μισάνθρωποι, μισαλλόδοξοι, φθονεροί, παρανοϊκοί, σαδομαζοχιστικοί, βίαιοι και εκδικητικοί τύποι, σε ασύγκριτα μεγαλύτερη αναλογία από το γενικό πληθυσμό.

Έχοντας μάθει να καταπιέζουν τις σεξουαλικές και επιθετικές ορμές τους, οι περισσότεροι «θεοσεβούμενοι» έχουν συγκεντρώσει ένα τρομακτικά μεγάλο απόθεμα μίσους, το οποίο συχνά γίνεται εμφανές στην καθημερινή ζωή. Ανάλογα με την προσωπικότητα του κάθε ανθρώπου, αυτό το μίσος μπορεί να εκφραστεί ως παράνοια, όπου ο πιστός υποψιάζεται και εχθρεύεται τους πάντες, ως πουριτανισμός, όπου ο ασκητισμός συνυπάρχει με τη μισανθρωπία, ως ρατσισμός και ξενοφοβία ή ως έκδηλος φθόνος προς όσους χαίρονται τη ζωή, αντίθετα με αυτούς. Το θρησκόληπτο ποίμνιο θεωρεί οτι η ανοικτή εκδήλωση της επιθετικότητάς του είναι αμαρτία, ενώ προτιμά να διαποτίζεται από καταστροφικά συναισθήματα, που εκφράζονται μόνο κατακλυσμικά σε ορισμένες εξαιρετικές περιπτώσεις. Αυτό συμβαίνει ιδιαίτερα όταν αισθανθούν οτι η θρησκεία τους, η πίστη τους, τα ιδανικά τους δέχονται επίθεση, όπως στην τραγελαφική υπόθεση των ταυτοτήτων.
Παρατηρούμε ουκ ολίγες φορές οτι οι θρησκευτικοί ταγοί ενός τέτοιου κοπαδιού είναι αντίστοιχα κυριευμένοι από παράλογο μίσος και μοχθηρία. Ένας τέτοιος ηγέτης είναι χωρίς αμφιβολία ο μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Άνθιμος, ο οποίος πιστεύω δεν χρειάζεται συστάσεις. Μόνο το κεραυνοβόλο βλέμμα του και το άκαμπτο, στρυφνό και δηλητηριώδες ύφος του φτάνουν ώστε και ο πλέον αδαής να καταλάβει οτι δεν πρόκειται για κάποιον κήρυκα της αγάπης και της συγχώρεσης... Γνωστός τηλεμαϊντανός, που συνεχώς εμφανίζεται σε παράθυρα και εκπομπές, ενώ κάνει βαρύγδουπες δηλώσεις εξ άμβωνος, προσπαθώντας να καλύψει το κενό που άφησε ο μακαριστός Χριστόδουλος (μια και ο Ιερώνυμος κρατά χαμηλούς τόνους). Σ' αυτόν λοιπόν τον απόστολο της μισαλλοδοξίας έχει ανατεθεί ο ρόλος να εκφράζει τα κατώτερα, σαδιστικά και καταστροφικά ένστικτα της ομάδας που εκπροσωπεί. Και το πετυχαίνει με εκπληκτική ευκολία!

Σκέψη 3η: Η πυξίδα της ιδεολογίας

Ένας συχνός προβληματισμός μου αφορά το κατά πόσον είναι ρεαλιστικές και υλοποιήσιμες οι λύσεις που προτείνω στο blog, αλλά και στις συζητήσεις που κάνω με τις παρέες μου. Αναφέρομαι βεβαίως σε προτάσεις για σημαντικά κοινωνικά, οικονομικά ή πολιτικά θέματα και όχι σε απλά, καθημερινά ζητήματα. Είναι δυνατόν να υπάρξει ποτέ εξάλειψη της αδικίας και κοινωνική δικαιοσύνη, μπορεί να επικρατήσει ένα οικονομικό σύστημα που να προωθεί την ισότητα, τη συνεργασία και την ομοψυχία, είναι εφικτό να εφαρμοστεί στην πράξη η άμεση δημοκρατία; Ρητορικές οι ερωτήσεις μου, καθώς για κάποιες από αυτές δεν θα μάθουμε ποτέ την αλήθεια, ενώ για κάποιες άλλες η απάντηση είναι μάλλον αρνητική. Ας συνεχίζουμε όμως με μερικές ακόμη αμφιβολίες...
Αξίζει να προσπαθούμε, είτε για τη διάδοση μιας τέτοιας ιδέας, που θα άλλαζε τον κόσμο προς το καλύτερο, είτε για την έμπρακτη εφαρμογή της; Είναι δυνατόν να εφαρμοστούν κοινωνικά και οικονομικά προγράμματα, όταν έχουν αναπτυχθεί μόνο στη θεωρία και σχεδόν ποτέ στην πράξη; Μπορεί η ζωώδης φύση των ανθρώπων να προσαρμοστεί στα μοντέλα που έφτιαξαν λίγοι «πεφωτισμένοι», οι οποίοι κατά κανόνα νοιάζονταν για το κοινό καλό πολύ περισσότερο από το μέσο πολίτη; Η μόνη σίγουρη απάντηση που μπορώ να δώσω είναι πως αξίζει να αγωνιστούμε. Ακόμα και αν δεν ευοδωθούν απόλυτα οι προσπάθειές μας, κάποια βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση θα γίνουν και αυτό είναι που μετράει σε τελική ανάλυση.
Για να κάνω την άποψή μου περισσότερο κατανοητή, θα καταφύγω σε ένα παράδειγμα, αυτό της πυξίδας. Όπως η πυξίδα μας δείχνει το μαγνητικό Βορά, έτσι και η ιδεολογία μας κατευθύνει στην ιδεατή και επιθυμητή κατάσταση. Στην πράξη όμως δεν χρησιμοποιούμε ποτέ την πυξίδα για να φτάσουμε στο μαγνητικό Βορά, αλλά για να πάμε κάπου βορειότερα, από λίγα μέτρα μέχρι πολλά χιλιόμετρα μακριά. Το ίδιο ισχύει και με τις ιδεολογίες, κοινωνικές, πολιτικές, οικονομικές ή άλλου είδους, οι οποίες μας υποδεικνύουν την επιθυμητή κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθήσουμε. Δεν πρόκειται ποτέ ουσιαστικά να φτάσουμε στην ιδεατή κατάσταση, π.χ. την εξάλειψη των ανισοτήτων, αλλά αν χρησιμοποιούμε την ιδεολογία ως πυξίδα θα κάνουμε σίγουρα κάποια βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση. Όπως το πλοίο έχει το μπούσουλα για να βρίσκει το δρόμο του μέσα στην καταιγίδα, έτσι κι εμείς, σ' αυτές τις μέρες της αλλοτρίωσης και του κομφορμισμού, είναι καλό να βαδίζουμε οδηγούμενοι από κάποια ιδεολογία.
Αναδημοσίευση: http://falsefaith.blogspot.com/2010/12/blog-post.html

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Share |

LinkWithin

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...
Related Posts with Thumbnails