“Προστατευόμενη περιοχή” ο Άρης!!

Οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμα βρει ζωή στον Άρη και είναι άγνωστο πότε αυτό θα συμβεί, όμως αρκετοί ήδη προβληματίζονται, ήδη από τώρα, τι πρέπει να γίνει έγκαιρα, ώστε να μην προκληθεί ανεπανόρθωτη ζημιά στο περιβάλλον του "κόκκινου πλανήτη" από την ανθρώπινη παρουσία σε αυτόν. Μέχρι το Σεπτέμβριο φέτος, μια ομάδα διεθνών εμπειρογνωμόνων πρόκειται να συζητήσει τις νέες πολιτικές που πρέπει να διαμορφωθούν, ώστε να προστατευθεί ο Άρης από τη μόλυνσή του μέσω γήινων μικροβίων. Επί τάπητος θα τεθεί γενικότερα το ζήτημα της ηθικής κατά την μελλοντική εξερεύνηση του πλανήτη.
Οι προηγούμενες μη επανδρωμένες αποστολές, μεταξύ αυτών τα οχήματα της NASA που εξερευνούν τον πλανήτη αυτή τη στιγμή, έχουν ήδη μεταφέρει εκατοντάδες χιλιάδες βακτηριακά κύτταρα στον Άρη. Τα πιο πολλά μικρόβια στο εξωτερικό αυτών των οχημάτων καταστράφηκαν γρήγορα από την έντονη υπεριώδη ακτινοβολία, που διαπερνά τη λεπτή ατμόσφαιρα του πλανήτη. Όμως άλλα μικρόβια, στο εσωτερικό των οχημάτων, μπορούν να επιβιώσουν επί δεκάδες χιλιάδες χρόνια. Όπως έγραψε στο περιοδικό "Science" ο πλανητικός επιστήμων Κρίστοφερ Μακέη της NASA, "δεν έχουμε πια την επιλογή να μην μολύνουμε τον Άρη. Γήινα πλάσματα (σ.σ. μικρόβια) βρίσκονται ήδη στον Άρη, αυτό είναι σίγουρο". Η γήινη αυτή ζωή, όπως προειδοποιεί, μπορεί να αναβιώσει, αν και όταν οι άνθρωποι επιχειρήσουν να μεταβάλλουν την ατμόσφαιρα του Άρη για να την κάνουν πιο φιλική προς τους ανθρώπους. Μια συνθήκη του ΟΗΕ, από το 1967, απαιτεί από τις χώρες να "αποφύγουν την επιβλαβή μόλυνση" των ουρανίων σωμάτων.
Σύμφωνα με το New Scientist, οι πιο ειδικοί κανόνες που διέπουν την εξερεύνηση του Άρη, έχουν τεθεί από το Συμβούλιο Διαστημικής Έρευνας (COSPAR) του Παρισιού, που συμβουλεύει τον ΟΗΕ, τη NASA και τις άλλες διαστημικές υπηρεσίες. Το όργανο αυτό, μεταξύ άλλων, θέτει όρια στο πόσα μικρόβια μπορούν να υπάρχουν σε διαστημόπλοια με στόχο τον Άρη. Για να τηρηθούν αυτοί οι κανόνες, για παράδειγμα, ο ρομποτικός βραχίονας του σκάφους "Φοίνιξ" της NASA αποστειρώθηκε και τυλίχτηκε σε προστατευτικό κάλυμμα μέχρι την προσγείωσή του στον Άρη. Όμως ο Μακέη και άλλοι επιστήμονες θεωρούν ότι πρέπει να γίνουν αλλαγές στους κανονισμούς της COSPAR.
Για παράδειγμα, προτείνουν ότι μελλοντικές βάσεις στον Άρη δεν πρέπει να δημιουργηθούν μέσα σε σκοτεινά σπήλαια, γιατί κάτι τέτοιο θα εμπόδιζε την ηλιακή ακτινοβολία να σκοτώσει τυχόν γήινα μικρόβια. Αρκετοί επιστήμονες φοβούνται ότι στον Άρη μπορεί να συμβεί κάτι ανάλογο με το αυστραλιανό "σύνδρομο του λαγού", όταν το 1859 για πρώτη φορά μεταφέρθηκαν λαγοί για κυνήγι στην Αυστραλία, αλλά στην πορεία αυξήθηκαν τρομακτικά και κόντεψαν να απογυμνώσουν τη γη της χώρας. Η NASA και η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία (ESA) σχεδιάζουν να στείλουν νέα μεγαλύτερα οχήματα στην επιφάνεια του Άρη τα επόμενα χρόνια. Το αμερικανικό "Επιστημονικό Εργαστήριο Άρη" (Mars Science Laboratory), μεγέθους τζιπ, που προγραμματίζεται για εκτόξευση το 2011, θα περιοριστεί στην μελέτη μερικών εκατοστών του αρειανού εδάφους. Όμως το ευρωπαϊκό ExoMars, που σχεδιάζεται να εκτοξευθεί το 2016, θα μπορεί να σκάψει σε βάθος μέχρι δύο μέτρων για να αναζητήσει σημάδια ζωής στον "κόκκινο πλανήτη".