Στην άκρη του δρόμου.

Πριν από επτά χρόνια ένας μεγάλος καύσωνας στη Γαλλία προκάλεσε τον θάνατο 10.000 ανθρώπων, ανάμεσα στους οποίους οι ηλικιωμένοι κατείχαν το μεγαλύτερο ποσοστό. Το γεγονός έφερε στην επιφάνεια θέματα όπως: οίκοι ευγηρίας, μοναξιά, εγκατάλειψη, απομόνωση. Τότε γράφτηκε πως οι μεγαλουπόλεις γίνονται όλο και πιο αφιλόξενες για τα ζώα, τα παιδιά και τους γέρους, διογκώνοντας το φαινόμενο των «αδέσποτων» και στις τρεις αυτές κατηγορίες.

Ενα χθεσινό δημοσίευμα στον ημερήσιο Τύπο («Τα Νέα») επαναδραστηριοποιεί προς την ίδια κατεύθυνση τα κοινωνικά και φιλάνθρωπα αισθήματα: ηλικιωμένοι με ψυχικά προβλήματα, άρρωστοι, απολύτως αδύναμοι (ίσως και ανίκανοι) να αντιδράσουν, μεταφέρονται και εγκαταλείπονται στον δρόμο. Το φαινόμενο (αριθμεί 15 τέτοιες περιπτώσεις σε δύο χρόνια) επιβεβαιώνουν ο αντιδήμαρχος και ο δήμαρχος Αθηναίων, οι οποίοι «τον τελευταίο καιρό προσπαθούν να εντοπίσουν ποιος βρίσκεται πίσω από αυτήν την επιχείρηση».

Τα ερωτήματα τώρα: Η κρίση επιτείνει και επιταχύνει τις διαδικασίες ή είναι απλώς η αφορμή για να εκδηλωθούν απρόσκοπτα και με «επιχειρήματα» τα οικονομικά, οικογενειακά, κοινωνικά αδιέξοδα; Ακόμη και αν αποδειχθεί τελικά ότι οι εγκαταλελειμμένοι ήταν άστεγοι ή τρόφιμοι ιδρυμάτων, η πληροφορία θα μειώσει τις τραγικές διαστάσεις του θέματος;....Αν υποθέσουμε ότι η ύφεση και η αναλγησία έχουν ισχυρή συμμαχία, οι περικοπές των συντάξεων θα αυξήσουν τα φαινόμενα της «απόσυρσης»; Και αν ναι, η Πολιτεία τι μέτρα θα πάρει για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα; Το σκληρό, ατομικιστικό κουκούτσι που δημιουργούν η ανέχεια και ο φόβος πώς θα συρρικνωθεί ή πώς θα ξεριζωθεί; Οι απαντήσεις δεν μπορούν να υπάρχουν μόνο εντός μας. Η νομοθετική προστασία (τι απέγινε με την ψυχιατρική μεταρρύθμιση, για παράδειγμα;) και η πρόνοια για τους ηλικιωμένους είναι πρόχωμα στον κυνισμό και στην έλλειψη κοινωνικής αλληλεγγύης.

Το πιο δυσοίωνο στην είδηση του «παρκαρίσματος» των γερόντων είναι ότι η προχωρημένη ψυχρότητα και αναισθησία αποτελούν το επιστέγασμα ενός πληθωρισμού καλών λόγων και υψηλών αρχών. Η κριτική χωνεύεται και καταναλώνεται χωρίς να αφήνει ίχνη ενόχλησης. Ειδικά στους σημερινούς καιρούς που αναδιαρθρώνονται βιαστικά οι λίστες με τις προτεραιότητες, οι ηλικιωμένοι δύσκολα συντηρούνται στους μονοψήφιους αριθμούς. Η συναισθηματική ρητορική δείχνει τα όριά της καταλαγιάζοντας παράλληλα και τις όποιες τύψεις. Απάθεια και χλιαρότητα. Ο,τι δεν μπορεί να ακολουθήσει τους καταιγιστικούς ρυθμούς των αλλαγών, ό,τι δεν έχει τη δυνατότητα να συντηρηθεί ιδίοις εξόδοις, αποβάλλεται, περιθωριοποιείται και, όπως αποδεικνύεται, εάν αποτελεί και αυξημένο πρόβλημα, «παρκάρεται» στον δρόμο.

Η εγκατάλειψη των γερόντων σημαίνει πως η κοινωνία δεν «βλέπει» το μέλλον της. Δεν πιστεύει σε αυτό, δεν επενδύει στο αύριο. Ο κύκλος της ζωής προϋποθέτει την κανονικότητα που έχει ούτως ή άλλως διαταραχθεί αν δεν έχει διαρραγεί. Οι υγιείς και παραγωγικοί έχουν μια θέση στο σύστημα, οι υπόλοιποι, αποβάλλονται. Προς το παρόν λειτουργεί μερικώς η ενοχή. Οι «μεταφορές» των 15 έγιναν βράδυ, στο σκοτάδι. Αν αποστασιοποιηθούμε από τις ενδείξεις και μείνουμε αδρανείς, την επόμενη φορά η μετακίνηση θα γίνει μέρα μεσημέρι… Ποιος εξάλλου θα την εμποδίσει;

Στους καιρούς της σύγχυσης η απο-ανθρώπιση είναι προ των πυλών. Μεταμορφώνει, ανεπαισθήτως, όχι στα μεγάλα και ηχηρά αλλά σε ό,τι θεωρείται παράπλευρη ζημία και δεν απασχολεί γιατί προηγούνται τα άλλα, τα σημαντικά. Τα αξιοπρεπή και ανεπαίσχυντα τέλη του βίου τείνουν να ορίζονται ως πολυτέλεια. Το νήμα της ζωής αποκόβεται και με την «απόσυρση» στην άκρη του δρόμου. Στο παγκάκι τη νύχτα, στην εσοχή του κτιρίου.

Ο μείζων κίνδυνος της κρίσης είναι να αρχίσουμε να μετριόμαστε και να βρίσκουμε ότι περισσεύουμε. Να αδειάζουμε στους κάδους όχι μόνο απορρίμματα αλλά και ανθρώπους.

της Μαριας Κατσουνακη από την Καθημερινή
μέσω http://nobudget.wordpress.com/